«Κραυγή» για 120 εκατ. δολάρια

Ο περίφημος πίνακας του Εντβαρντ Μουνκ έγινε το ακριβότερο έργο που έχει πουληθεί ποτέ σε δημοπρασία, ξεπερνώντας το «Γυμνό» του Πικάσο

Υπάλληλοι του οίκου δημοπρασιών Sothe-by's κρατούν το πιο ακριβοπληρωμένο
 έργο στην ιστορία των δημοπρασιών 

Μια απελπισμένη ανθρώπινη μορφή, αφηρημένη ανδρική φιγούρα, έχει τα χέρια στ' αυτιά και το στόμα ανοιχτό κάτω από τον σκοτεινό ουρανό του Οσλο: η περίφημη «Κραυγή» του Εντβαρντ Μουνκ έγινε το βράδυ της Τετάρτης το ακριβότερο έργο τέχνης που έχει πουληθεί ποτέ σε δημοπρασία, αγγίζοντας τα 120 εκατομμύρια δολάρια στην τιμή πώλησής της.

Ξεπερνώντας το «Γυμνό, πράσινα φύλλα και μπούστο» του Πικάσο (πουλήθηκε στα 106,4 εκατομμύρια δολάρια πριν από δύο χρόνια), ο πίνακας, δημιουργία του 1895, πουλήθηκε στο ακριβές ποσό των 119,9 εκατομμυρίων δολαρίων. Ανήκει πλέον σε ανώνυμο αγοραστή που το απέκτησε μέσω τηλεφώνου παίρνοντας μέρος στη δημοπρασία του οίκου Sotheby's στη Νέα Υόρκη, η οποία διήρκεσε 12 λεπτά. Σπάνια εκδοχή της πασίγνωστης δημιουργίας του Νορβηγού ζωγράφου, ο πίνακας βρισκόταν σε ιδιωτική συλλογή και αποτελεί εκλεκτό στέλεχος μιας σειράς τεσσάρων έργων (πολλοί θεωρούν ότι πρόκειται για το καλύτερο κομμάτι, ενώ οι άλλοι τρεις πίνακες βρίσκονται στην ιδιοκτησία νορβηγικών μουσείων).

Καθώς το σφυρί σήμανε την πώληση, το κοινό στην αίθουσα επευφημούσε με ενθουσιασμό. Οι προσφορές ξεκίνησαν στο μετριοπαθές ποσό των 50 εκατομμυρίων δολαρίων με τουλάχιστον 5 πλευρές να εκδηλώνουν ενδιαφέρον, αλλά το «πεδίο δράσης» περιορίστηκε στην πορεία καθώς η τιμή εκτινάχθηκε.

Τι κι αν το ποσό των 120 εκατομμυρίων δολαρίων στο οποίο πουλήθηκε η «Κραυγή» ήταν χαμηλότερο από τις προσδοκίες των διοργανωτών (τα στοιχήματα ήθελαν τον πίνακα να φτάνει την τιμή πώλησης των 200 εκατομμυρίων δολαρίων), το γεγονός του χρηματικού ρεκόρ σε καιρό ύφεσης παραμένει. Το εν λόγω έργο του Μουνκ είναι και το μοναδικό που περιλαμβάνει στο κάδρο ένα ποίημα του δημιουργού του, ο οποίος μιλάει για την έμπνευσή του: «Περπατούσα σε έναν δρόμο με δύο φίλους/ο ήλιος έδυε/ξαφνικά ο ουρανός έγινε κόκκινο του αίματος/σταμάτησα, αισθάνθηκα εξαντλημένος και έγειρα στον φράχτη/υπήρχε αίμα και γλώσσες φωτιές πάνω από το μπλε-μαύρο φιορδ και στην πόλη. Οι φίλοι μου συνέχισαν κι εγώ στάθηκα εκεί, τρέμοντας από ανησυχία/και αισθάνθηκα μια απέραντη κραυγή να διασχίζει τη φύση». Είναι, επίσης, από τα διασημότερα στον κόσμο, το πιο γνωστό μετά τη «Μόνα Λίζα», από τις λίγες εικόνες που πέρασαν από τον χώρο της υψηλής τέχνης στον χώρο της ποπ κουλτούρας.

Εως σήμερα έχει εμπνεύσει μέχρι και κινηματογραφικές ταινίες του Χόλιγουντ - από την οικογενειακή κομεντί «Μόνος στο σπίτι» με τον Μακόλεϊ Κόλκιν να μιμείται την κραυγή σε μια γνωστή του πόζα μπροστά από την κάμερα έως το θρίλερ «Κραυγή αγωνίας» με τον μασκοφόρο δολοφόνο με το μαχαίρι. Μέχρι και τον τομέα της Ψυχιατρικής έχει επηρεάσει, λόγω του τρόπου που απεικονίζει το στρες και τον τρόμο.

Για το νέο μουσείο

Το έργο, που πουλήθηκε την Τετάρτη, ανήκε προηγουμένως στον Νορβηγό επιχειρηματία Πέτερ Oλσεν, του οποίου ο πατέρας ήταν φίλος και προστάτης του Εντβαρντ Μουνκ. Τα έσοδα από την πώληση θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση ενός νέου μουσείου, κέντρου τέχνης και ξενοδοχείου στο Χβίτσεν της Νορβηγίας, όπου ο πατέρας του Ολσεν και ο Μουνκ ήταν γείτονες. Οσο κι αν ακούγεται παράξενο, το χρηματικό ρεκόρ της «Κραυγής» ωχριά μπροστά στα δυσθεώρητα ποσά που δαπανούνται στην ιδιωτική αγορά, αλλά δεν καθίστανται ευρύτερα γνωστά. Ενα τέτοιο τρανταχτό παράδειγμα είναι οι «Χαρτοπαίκτες» του Πολ Σεζάν, που ανήκαν στη συλλογή του επιχειρηματία Γιώργου Εμπειρικού και αγοράστηκαν πρόσφατα έναντι 250 εκατομμυρίων δολαρίων από τη βασιλική οικογένεια του Κατάρ για να κοσμήσουν το Μουσείο Τέχνης στην Ντόχα.

• Σεζάν
  Οι «Χαρτοπαίκτες» του Σεζάν είναι στον χώρο της ιδιωτικής αγοράς ο πιο ακριβοπληρωμένος πίνακας έως σήμερα

ΑΝΤΑ ΔΑΛΙΑΚΑ
adaliaka@pegasus.gr