«Ζωντανό απολίθωμα» εξηγεί πώς τα ψάρια έβγαλαν πόδια.

Το DNA του κοιλάκανθου αποκωδικοποίησε διεθνής ομάδα επιστημόνων, με επικεφαλής τη Δρ. Kerstin Lindblad-Toh από το Ινστιτούτο γενετικής Broad, στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης.Ο αφρικανικός κοιλάκανθος θεωρείται ότι συγγενεύει με τα προϊστορικά ψάρια που εξελίχθηκαν σημαντικά και άρχισαν να ζουν στη στεριά.

Μάλιστα ακόμα και σήμερα δεν παρουσιάζει μεγάλες αλλαγές συγκριτικά με τους προγόνους του που έζησαν πριν 300 εκατομμύρια χρόνια, γι’ αυτό χαρακτηρίζεται «ζωντανό απολίθωμα».Οι επιστήμονες πίστευαν ότι το ψάρι εξαφανίστηκε πριν 70 εκατομμύρια χρόνια, ωστόσο προς μεγάλη τους έκπληξη το 1938 ένα αλιευτικό έπιασε έναν ζωντανό κοιλάκανθο στα νερά της Νοτίου Αφρικής.

Το γονιδίωμα του κοιλάκανθου είναι σχετικά μικρότερο από αυτό των ανθρώπων. Χρησιμοποιώντας το ως σημείο εκκίνησης, οι ερευνητές εντόπισαν αλλαγές σε γονίδια και διακόπτες που ρυθμίζουν τα γονίδια, οι οποίες θεωρείται ότι «βοήθησαν» τη μετακίνηση και διαβίωση από το νερό στην ξηρά.Οι αλλαγές αυτές αφορούν στην όσφρηση, το ανοσοποιητικό σύστημα και την ανάπτυξη άκρων.
Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι περαιτέρω ανάλυση του γονιδιώματος ενδεχομένως να δώσει περισσότερα στοιχεία για τη μετάβαση στην ξηρά.

Άλλο ένα σημαντικό συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν οι ερευνητές είναι ότι ο κοντινότερος ζωντανός συγγενής των ζώων με άκρα, όπως τα θηλαστικά, είναι ένα άλλο ψάρι, το δίπνευστο (lungfish), ωστόσο το γονιδίωμά του είναι πάρα πολύ μεγάλο για να το αποκωδικοποιήσουν.Η μετάβαση από το νερό στη στεριά έγινε σε διάστημα δεκάδων εκατομμυρίων ετών, με τα προϊστορικά υδρόβια ζώα να αναπτύσσουν άκρα πριν 400 εκατομμύρια χρόνια και να μετακινούνται στην ξηρά πριν 340 εκατομμύρια χρόνια.

Οι σύγχρονοι κοιλάκανθοι περιλαμβάνονται στα απειλούμενα είδη και ζουν ανοιχτά των ανατολικών ακτών της Αφρικής, καθώς και σε θαλάσσιες περιοχές της Ινδονησίας. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature.

Πηγή