Steve Jobbs> Ο άνθρωπος που άλλαξε τον κόσμο (όπως τον ξέραμε)

Έτσι κι αλλιώς, ήταν ένα δύσκολο έργο. Στις 4 Οκτωβρίου, η Apple οργάνωσε μια συνέντευξη Τύπου για να εγκαινιάσει το τελευταίο μοντέλο του iPhone. Ο Τιμ Κουκ, νέος πρόεδρος της εταιρείας, και οι συνεργάτες του παρουσίασαν με άψογο επαγγελματισμό τα γνωρίσματα αυτού του μοντέλου. Ήταν όμως αναπόφευκτο να γίνουν συγκρίσεις ανάμεσα στη δική του προσέγγιση και τον τρόπο με τον οποίο παρουσίαζε τα προϊόντα της εταιρείας ο Τζομπς,
μετατρέποντας αυτές τις συνεντεύξεις τύπου σε εμπειρίες σχεδόν θρησκευτικού χαρακτήρα. Η ανακοίνωση του θανάτου του Τζομπς που εκδόθηκε την επόμενη ημέρα μετέτρεψε την απογοήτευση σε βαθιά θλίψη.
Πολλοί τεχνολόγοι έχουν χαρακτηριστεί οραματιστές. Αν όμως κάποιος αξίζει αυτόν τον χαρακτηρισμό -σημειώνει το περιοδικό Εκόνομιστ-, είναι ο Τζομπς. Τη δεκαετία του '70, όταν κανείς δεν πίστευε ότι οι υπολογιστές μια μέρα θα κυριαρχούσαν, ήταν από τους πρώτους που αντιλήφθηκε τη σημασία της πώλησης υπολογιστών σε καθημερινούς ανθρώπους. Αρκετά αργότερα, υπό τη διεύθυνσή του, η Apple θα μετατρεπόταν από μια επιχείρηση στα πρόθυρα της χρεοκοπίας σε μια εταιρεία που αναμόρφωσε ολόκληρες βιομηχανίες και έκανε τους ανταγωνιστές της να γονατίσουν. Στη διαδρομή, ο Τζομπς υπήρξε επίσης ένας από τους συνιδρυτές της Pixar και έγινε ο μεγαλύτερος μέτοχος της Ντίσνεϊ.


Η επιτυχία του Τζομπς ήταν αποτέλεσμα ενός ασυνήθιστου συνδυασμού του στρατηγικού οράματος με τη δύναμη του χαρακτήρα. Ο ιδρυτής της Apple είχε την ικανότητα να βλέπει την τεχνολογία απ' έξω, ως χρήστης, και όχι μόνο από μέσα, ως μηχανικός.
Υιοθετημένο παιδί, ο Τζομπς «μολύνθηκε» από τον ιό των υπολογιστών στη Σίλικον Βάλεϊ, όπου μεγάλωσε. Στη Χιούλετ-Πάκαρντ, όπου εργάστηκε ένα καλοκαίρι, γνώρισε τον Στιβ Βόζνιακ, με τον οποίο ίδρυσε την Apple την Πρωταπριλιά του 1976.Προηγουμένως είχε ταξιδέψει στην Ινδία, είχε γίνει βουδιστής και είχε πειραματιστεί με ψυχεδελικά φάρμακα. «Πολλοί άνθρωποι στη βιομηχανία μας δεν είχαν τις εμπειρίες που είχα εγώ», είπε κάποτε. «Κι έτσι κατέληξαν με πολύ γραμμικές λύσεις».


Η αγάπη του Τζομπς για την καλλιγραφία αποδείχθηκε μεγάλης σημασίας για τον σχεδιασμό του Macintosh, που εγκαινιάστηκε το 1984. Ο υπολογιστής δεν είχε όμως στην αρχή την επιτυχία που είχε προβλέψει ο Τζομπς, με αποτέλεσμα να αποπεμφθεί το 1985 από την Apple. Αυτή η καταστροφική εξέλιξη όμως αποδείχθηκε ευλογία, «το καλύτερο πράγμα που μπορούσε να μου συμβεί», όπως θα έλεγε αργότερα. Μετά την Pixar, ίδρυσε τη NEXT, μια άλλη εταιρεία κατασκευής υπολογιστών. Κι όταν το 1996 η Apple την αγόρασε, εκείνος επέστρεψε στα παλιά του λημέρια και χρησιμοποίησε το λογισμικό του για μια σειρά από νέα προϊόντα της εταιρείας. Τα υπόλοιπα ανήκουν στην ιστορία: η Apple δημιούργησε το iMac, το iPod, το iPhone και το iPad. «Είμαι σίγουρος ότι τίποτα απ' όλα αυτά δεν θα είχε συμβεί αν δεν με είχαν απολύσει από την Apple», είπε ο Τζομπς το 2005.
Η εγωπάθεια του Τζομπς ήταν σε μεγάλο βαθμό δικαιολογημένη. Αγνοούσε τους ερευνητές της αγοράς και τα focus groups και προτιμούσε να εμπιστεύεται το ένστικτό του. «Πολλές φορές, οι άνθρωποι δεν ξέρουν τι θέλουν μέχρι τη στιγμή που θα τους το δείξεις», έλεγε. Και έδινε πάντα σημασία στη λεπτομέρεια. Πολλές φορές έγραφε και ξαναέγραφε ο ίδιος τις διαφημίσεις της Apple. Ένα Σαββατοκύριακο τηλεφώνησε σ' ένα μηχανικό της Apple και του είπε να ξαναδεί την απόχρωση του κίτρινου σ' ένα γράμμα στο iPhone.
Ίσως το εντυπωσιακότερο γνώρισμα του Τζομπς, πάντως, ήταν η ικανότητά του να βλέπει πέρα από τον ορίζοντα στον οποίο καθηλώνονταν οι ανταγωνιστές του. Για χρόνια, η Apple στηριζόταν στους υπολογιστές Macintosh. Το 2007, όμως, αφαίρεσε τη λέξη «Computer» από το όνομά της. Και ο Τζομπς άρχισε να λέει παντού ότι ο κόσμος έμπαινε πια σε μια νέα εποχή, κατά την οποία πολλά νέα μηχανήματα θα εκτόπιζαν το PC. Οι ανταγωνιστές του γέλασαν. Σήμερα προσπαθούν να προσαρμοστούν σε μια αγορά όπου τα smartphones και οι ταμπλέτες έχουν αποκτήσει μια τεράστια δημοτικότητα.


Ο συνιδρυτής της Apple Στιβ Βόσνιακ δήλωσε πως όταν με τον Στιβ Τζομπς δημιουργούσαν την εταιρία τους δεν μπορούσαν ποτέ να φανταστούν τη σημασία που θα είχε σήμερα. «Είχαμε την αίσθηση ότι ήταν κάτι απίστευτα σημαντικό, όμως δεν μπορούσαμε ποτέ να φανταστούμε τις διαστάσεις που θα έπαιρνε σήμερα, πως θα αποτελούσε ένα τόσο σημαντικό κομμάτι της ζωής των ανθρώπων, με τόσους διαφορετικούς τρόπους», υπογράμμισε ο Βόσνιακ μιλώντας στο CNN.
«Αυτό που δεν είχαμε ποτέ αντιληφθεί ήταν πως σήμερα κάνουμε τα πάντα διαφορετικά στη ζωή μας, σήμερα καθόμαστε μπροστά σε ένα πληκτρολόγιο ή παίρνουμε ένα iPad ή ένα iPhone και κάνουμε τις συναλλαγές μας. Δεν μπορούσαμε να συλλάβουμε το πώς μπορείς να αποθηκεύσεις ένα τραγούδι στη μνήμη του υπολογιστή σου», είπε χαρακτηριστικά ο Βόσνιακ.
«Στην αρχή, ο στόχος ήταν να μετατρέψουμε την τεχνολογία του σήμερα σε τεχνολογία του αύριο, αυτό κάναμε, και ο Στίβ ήταν εκείνος που πίεζε: μπορείς να κάνεις αυτό; μπορείς να κάνεις εκείνο; Κάτι παραπάνω από αυτό που ένας μηχανικός γνώριζε, αλλά κατάφερνε να κάνει τον μηχανικό να πει: ναι, μπορώ να το κάνω και τελικά το έκανε», πρόσθεσε ο Βόσνιακ.
Ο Βόσνιακ που σταμάτησε να εργάζεται για την Apple το 1987 δήλωσε πως όταν έμαθε για τον θάνατο του Στιβ Τζομπς ένοιωσε «όπως όταν πέθανε ο Τζον Λένον, ο JFK ίσως και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ: είναι σαν να δημιουργήθηκε ένα μεγάλο κενό». «Όλος ο κόσμος γνωρίζει τι έκανε...σίγουρα ξεπέρασε κατά πολύ όλους τους στόχους που είχε θέσει», υπογράμμισε.
Ο Βόσνιακ θυμήθηκε τις πρώτες ημέρες της Apple, σε ένα γκαράζ, κάνοντας τη σύγκριση με την δημιουργία του Google και του Facebook, 20 χρόνια αργότερα. «Συγκολλούσαμε σίδερα, βιδώναμε βίδες, ο Στιβ μιλούσε στο τηλέφωνο αγοράζοντας εξαρτήματα, συντονίζοντας τις πωλήσεις, μιλώντας με ανθρώπους, κερδίζοντας χρήματα: ήταν το ξεκίνημα ενός μεγάλου επιχειρηματία», είπε.
«Δεν έφτιαχνε ο ίδιος προγράμματα, αλλά σίγουρα μπορούσε να αγοράσει εξαιρετικά τεχνικά μέσα για να πετύχει το καλύτερο από τους προγραμματιστές της Apple», κατέληξε ο Βόσνιακ.